فیلم های روی پرده پردیس اطلس فیلم های روی پرده هویزه فیلم های روی پرده سیمرغ فیلم های روی پرده پیروزی فیلم های روی پرده آفریقا فیلم های روی پرده قدس
۱۳۹۲/۰۲/۰۹
تعداد نظر :(#)
اغلب کاندیداها حاضر به رویارویی با مجری خبره نیستند/ قوانین دست ما را می‌بندد
محمدرضا شهیدی‌فرد معتقد است برای انتخابات کمترین استفاده را از ظرفیت‌های تلویزیون کرده‌ایم، او می‌گوید: در مناظره‌ها نباید هیچ تفاوتی بین گفت‌وگو با کاندیداها باشد، شکل دکور، زمان‌بندی، شیوههای گفت‌وگو و حتی لباس مجری باید یکسان باشد.
«محمدرضا شهیدی‌فرد»، مجری چند برنامه موفق تلویزیون و رادیو است. شاید او بواسطه سابقه و کارنامه اش یکی از مناسب ترین افرادی باشد که می تواند درباره یک برنامه خوب انتخاباتی و آسیب شناسی برنامه های انتخاباتی صدا و سیما اظهار نظر کند.
با این حال گفت و گوی ما با شهیدی‌فرد فقط منحصر به انتخابات نبود و قسمت بعدی این گفت‌وگو که اتفاقا 4 ساعت هم طول کشید در آینده منتشر خواهد شد.
اهم موضوعات و متن گفتوگوی فارس با محمدرضا شهیدی‌فرد به شرح زیر است:
-در مورد ریاست جمهوری، یکسری قواعدی وجود دارد که طراحی آن چندان بر عهده برنامه‌سازان نیست
-یک بله و خیر اضافه تر هم نمی‌توانیم بگوییم
-فعالیت مناسب صدا و سیما جلوی تخلفات انتخاباتی را می‌گیرد
-قوانین و آئین نامه‌ها طراحی موثر‌تر برنامه‌ها را با محدودیت مواجه می‌کند/ ضعیف‌ترها نگرانند با قرار گرفتن در یک گفتوگوی داغ انتخاباتی، اقبال خود را از دست بدهند
-اکثر کاندیداها حاضر به نشستن مقابل یک مجری خبره نیستند
-برای انتخابات کمترین استفاده را از تلویزیون کرده‌ایم
-تفسیر قوانین و آیین نامه‌ها ما را کم خاصیت‌تر و محدود‌تر می‌کند
-ایده راه‌اندازی شبکه مستقل انتخاباتی 24 ساعته
-صدا و سیما باید شرایطی فراهم کند که تاثیر فریبها و دروغها به حداقل کاهش یابد
-محتاج رفتار پیشگیرانه فرهنگی از طریق رسانه‌ای مثل تلویزیون هستیم
-بدون جنجال هم می‌توان برنامه جذاب تولید کرد
-اگر اینکاره باشیم، از مناظره ریاست جمهوری می‌شود جذابترین برنامه تلویزیونی را ساخت
-پخش غیر مستقیم مناظره غیر ممکن است
*بیکار نیستم
فارس: مدتی از تعطیلی «پارک ملت» می‌گذرد. ما که شما را با برنامه‌های تلویزیونی می‌شناسیم فکر می‌کنیم شما الان بیکار هستید. درست است؟
شهیدی‌فرد: خیر. از سالهای نوجوانی، همیشه کارهای متعددی می‌کرده‌ام که البته همگیشان به فرهنگ و سینما و رسانه مرتبط بوده‌اند.یکی از این کارها،اجرای کارهای رادیویی یا تلویزیونی بوده است. در بیش از یکسال گذشته هم کارهای متنوعی انجام داده‌ام. بعنوان تهیه کننده و کارگردان "پارک ملت" همچنان درگیر مسائل اداری آن هستم. ضمن اینکه جلسات گفت‌وگو و طراحی سری آینده پارک ملت هم انجام می‌شده. در سال گذشته مجموعه‌ی «منظومه‌ی حسن» که به زندگی و آثار حضرت علامه حسن‌زاده آملی می‌پردازد از شبکه‌ی چهار پخش شد. چندماهی مشغول داوری جشنواره رادیو بودم بود. چندی هم در جشنواره فیلم فجر سرگرم بودم. مجری برنامه‌ی ناز نوروز در تلویزیون مشهد هم بودم و همزمان با همه‌اینها در مراحل مختلف ساخت چند مجموعه مستند دخیلم.
* در مورد ریاست جمهوری، یکسری قواعدی وجود دارد که طراحی آن چندان بر عهده برنامه‌سازان نیست
فارس: الان بحث انتخابات داغ است. هیچ وقت علاقه داشته‌اید یک برنامه‌ی انتخاباتی جدی داشته باشید؟
شهیدی‌فرد: سالهای گذشته و در اکثر دوره‌های انتخابات برنامه‌هایی با ایده‌ها و فضاهای متفاوت برای شبکه‌های مختلف ساختم. برنامه‌هایی که مستقلاً به انتخابات می‌پرداختند یا مثل "پارک ملت" و "مردم ایران سلام" که بخشی از آنها معطوف به انتخابات بوده است.
فارس: منظورم خصوصاً برنامه‌هایی است که به انتخابات و کاندیداهای ریاست جمهوری بپردازد...
شهیدی‌فرد: اختصاصاً در مورد ریاست جمهوری، یکسری قواعدی وجود دارد که طراحی آن چندان بر عهده برنامه‌سازان نیست. بلکه متاثر از قانون تبلیغات انتخاباتی است و در ستاد انتخابات صدا و سیما تصمیم‌گیری می‌شود و معمولاً اشکال رسمی و تکرار شونده دارند و قواعد و مراقبتهای خاص خود را دارد.
*یک بله و خیر اضافه تر هم نمی‌توانیم بگوییم
فارس: مثلا چه قواعدی؟
شهیدی فرد: اینکه هیچ تفاوتی بین گفتوگوی این کاندیدا و کاندیدای دیگر نباشد، شکل دکور، زمان‌بندی، شیوههای گفت‌وگو ... وقتی این ملاحظات پیش می‌آید که وقتی تو با یک کاندیدا حرف زدی و یک بله یا خیر زیادتر یا کمتر، ممکت است تفاوت ایجاد کند دست آدم را خیلی می‌بندد.
فارس: دست شما یا مدیران را؟
شهیدی فرد: دست همه را می‌بندد. فرقی نمی‌کند. بالاخره ما محصولمان، برنامه‌مان است.
*فعالیت مناسب صدا و سیما جلوی تخلفات انتخاباتی را می‌گیرد
فارس: خود کاندیداها علاقه‌ای به برگزاری برنامه‌های متفاوت دارند؟
شهیدی فرد: حداقل در تجربیاتی که از سالهای قبل دارم، به نظرم این اشتیاق وجود دارد. اتفاقاً اگر تلویزیون از این فضای محدودی که در قانون پیش‌بینی شده است، بتواند پا را فراتر بگذارد، جلوی خیلی از تخلفات انتخاباتی بیرونی را هم می‌گیرد. یعنی به نظر من سازمان نباید فقط محدود به همان تبلیغات دو سه هفته‌ای باشد. جریان انتخابات ریاست جمهوری از هفت، هشت ماه پیش شروع شده است. خوب باید شرایطی پیش‌بینی می‌شد که تلویزیون هم حالا نه از هفت، هشت ماه پیش ولی از یک زمان معقولی وارد ماجرا بشود.
فارس: ولی تلویزیون هم شروع کرده...
شهیدی فرد: به شکل محدود و بسیار آرام، بله. مهمتر از همه، کاندیداها و جریانهای سیاسی هستند که محدودیتهای قانونی، برایشان وجود دارد که به دقت رعایت می‌شود. شاید در دوره های بعد بهتر باشد زمان ثبت‌نام و تائید صلاحیت کاندیداها تغییر کند تا زمان مورد نیاز و مطلوب در اختیار همه باشد. چون تعداد کاندیداها مشخص نیست، دست سازمان هم در طراحی شیوههای مختلف برنامه‌سازی بسته است. مثلاً اگر تعداد کاندیداها بیشتر از شش یا هشت نفر باشد امکان برگزاری مناظره وجود ندارد. سپس باید به سراع شیوههای دیگر رفت. چنین وضعیتی امکان تدبیر و طراحی را به حداقل می‌رساند.
* قوانین و آئین نامه‌ها طراحی موثر‌تر برنامه‌ها را با محدودیت مواجه می‌کند/ ضعیف‌ترها نگرانند با قرار گرفتن در یک گفتوگوی داغ انتخاباتی، اقبال خود را از دست بدهند
فارس:ما چیزی از مناظره‌های انتخاباتی ساخته‌ایم و می‌گوییم خیلی جذاب است ولی دوره‌های پیش اگر خیلی جذاب شد، به خاطر حضور آقای احمدی‌نژاد بود...
شهیدی فرد: البته مناظره در هر صورتی جذاب است، بخصوص اگر در موضوعات روز و به ویژه اگر درباره ریاست جمهوری باشد که به شدت با همه اجزاء زندگی مردم وابسته است. حالا اگر در این میان افراد خاص‌تری باشند، حذابیت مناظره بیشتر می‌شود.
اما مشکل اینجاست که برای رعایت عدالت بین کاندیداها، قوانین و آئین نامه‌های بینش‌بینی می‌شود که برای طراحی موثر‌تر برنامه‌ها و گفت‌و گوها ، محدودیت زیادی ایجاد می‌کند. همه سوالها شبیه هم می‌شود ، آنهم با هماهنگی قبلی و با کمترین انعطافی برای همه کاندیداها. تلویزیون فرصتی طلایی است و بعضی که ضعیف‌ترند، نگرانند با قرار گرفتن در یک گفتوگوی داغ انتخاباتی، اقبال خود را از دست بدهند.
فارس: این قوانین هر سال در شکلی جدید ارائه می‌شود یا یک قانون کلی است؟
شهیدی فرد: متناسب با قانون انتخابات و با هماهنگی شورای نگهبان و وزارت کشور و دیگر دستگاه‌های مرتبط، در هر دوره قواعدی وضع می‌شود.
فارس:این کار به این شکل شدنی است؟
شهیدی فرد: شدنی هست، کما اینکه تا به حال شده، ولی آن هیجان و شور لازم و اثربخشی را از برنامه‌ها و مناظره‌ها می‌گیرد. به دلیل اینکه صدا و سیما نگران است که یک کاندیدا بگوید چرا با من به شکل حرف زدید و با آن کاندیدا به شکل دیگر.
*اکثر کاندیداها حاضر به نشستن مقابل یک مجری خبره نیستند
فارس: آیا کاندیداها حاضرند جلوی برخی مجریان مسلط بنشینند و یک گفتگوی چالشی صورت بگیرد؟
شهیدی فرد: بعضی بله و اکثراً نه. من این تجربه را داشته‌ام. نمی‌خواهم اسم ببرم. در دوره‌ای از انتخابات، موضوعات را به کاندیدای مورد نظر گفتم. او استقبال کرد ولی یک کاندیدای دیگر گفت من جواب نمی‌دهم، این سئوال را در حد بله و خیر و سوالی دیگر را بدون اما و اگر پاسخ می‌دهم.
* برای انتخابات کمترین استفاده را از تلویزیون کرده‌ایم
فارس: مناظره یک وجه برنامه انتخاباتی است. به نظر شما یک برنامه انتخاباتی خوب که به افزایش مشارکت کمک کند، چه ویژگی‌هایی دارد؟
شهیدی فرد: اول اینکه قانون انتخابات ریاست جمهوری بخصوص در بخشهای مربوط به تبلیغات به بازنگری اساسی محتاج است. ما در این سالها کمترین استفاده را از تلویزیون کرده‌ایم و میدانیم که به همین دلیل صدماتی هم دیده‌ایم. هزینه‌هایی که صرف می‌شود و بیهوده است و زمان و انرژی که از گروههایی از مردم، صرف امور بیهوده یا مضر می‌شود و صدمات فرهنگی و اخلاقی که چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرند.
استفاده از تلویزیون، می‌تواند موجب سلامت و مشارکت بیشتری باشد به شرط اینکه از سعه صدر هم برخوردار باشیم، تنگ نظر و عافیت طلب هم نباشیم.
طبعاً باید همه گروههای سیاسی موجود در برنامه‌ها دیده بشوند و مهمتر از همه، دیدگاه‌های مردم ، بدون ملاحظات غیر ضروری، منتشر شوند. بعضی‌ها هنوز فکر می‌کنند انتشار برخی دیدگاه‌ها، به نظام آسیب می‌رساند در حالیکه تنوع دیدگاه‌ها موجب بالندگی و رشد خواهد شد.
گاهی تنگ نظری‌ها و تحلیل‌های غلط از انتشار همه حرفهای مردم در طول سالها، موجب رفتارهای انفجاری گروه‌ها و مردم در ایام انتخابات می‌شود. شیوه‌ای که بعد این سالها هنوز اصلاح نشد و هنوز دردسرآفرین است.
کاش در قانون تبلیغات انتخاباتی، مجوزهایی چند برابر زمان عادی به تلویزیون و رادیو داده می‌شد. این مدت محدود دو، سه هفته‌ای باعث می‌شود که آنها از پس همه‌کارها برنیایند و نیز باعث تخلفات تبلیغاتی فراوان در میان نامزدها یا هوادارانشان می‌شود.
* تفسیر قوانین و آیین نامه‌ها ما را کم خاصیت‌تر و محدود‌تر می‌کند
ما در سال 90 قبل از زمان تبلیغات انتخاباتی مجلس، در برنامه‌ی "پارک ملت" مناظره‌هایی برگزار کردیم. مناظره بین کاندیداهای مطرح همه جریانهای سیاسی طی دو هفته برگزار شد. ابتدا شائبه‌هایی وجود داشت در مورد انطباق این امر با قانون. حتی خود من با دکتر کدخدایی و آقای صولت مرتضوی(شورای نگهبان، وزارت کشور) صحبت کردم و توافق کردیم که با رعایت عدالت این کار صورت بگیرد تا کمک بهتری به انتخابات شود. به نظر من مشکلاتی که در تفسیر این قوانین و آیین نامه‌ها ایجاد می‌شود، شرایطی را بوجود می‌آورد که ما کم خاصیت‌تر و محدود‌تر می‌شویم. واقعاً کار تلویزیون به شکلی نیست که سانتیمتر برای بگذاری و بگویی که الزاماً مجری ما باید عین به عین از همه یک جور سوال بپرسد برای اینکه رعایت حق کرده باشد. این نحوه تفسیر از رعایت حق و عدالت هم غلط است و هم جاری است. اگر چنین موانعی برداشته شود، کارهای زیادی می‌شوند انجام داد.
* ایده راه‌اندازی شبکه مستقل انتخاباتی 24 ساعته
فارس: شما خودتان پیشنهاد مشخصی دارید؟
شهیدی فرد: با توجه به تعدد احتمالی کاندیداها در این دوره می‌شود به راه‌اندازی شبکه مستقل انتخاباتی 24 ساعته، فکر کرد. شبکه‌ای که هم از برنامه‌های تولید شده سایر شبکه‌ها استفاده کند و هم تولیدات اختصاصی خود را داشته باشد. قطعاً بسیاری از گفت‌وگو‌ها و مناظره‌ها بدلیل تعداد زیاد، امکان پخش در ساعات پربیننده را از دست می‌دهند. یک شبکه مستقل و امکان تکرار برنامه‌های مهم قطعاً شور انتخاباتی مضاعفی فراهم می‌کند.
این شبکه از همین حالا می‌تواند پخش خود را آغاز کند و تا زمان اعلام نتایج به فعالیت ادامه دهد.
اما موضوع دیگری وجود دارد به جز افزایش مشارکت، ما دغدغه‌ی انتخاب صحیح هم داریم.
* صدا و سیما باید شرایطی فراهم کند که تاثیر فریبها و دروغها به حداقل کاهش یابد
فارس: ولی چطور می‌شود بدون جانب‌داری، وارد مصادیق شد؟
شهیدی فرد: قطعاً صدا و سیما نباید از هیچ کاندیدایی حمایت کند. اما حتماً باید شرایطی فراهم کند که تاثیر فریبها و دروغها به حداقل کاهش یابد. شرایطی برای محاسبه رئیس جمهور ایجاد شود تا هرکسی بی واهمه، هر چیزی نگوید و شاید مهمتر از همه دغدغه‌های اخلاقی، به دغدغه عموم مردم تبدیل شود.
* محتاج رفتار پیشگیرانه فرهنگی از طریق رسانه‌ای مثل تلویزیون هستیم
شرایط موجود نگرانی‌هایی ایجاد می‌کند. در میان بازیگران آشکار و پنهان صحنه‌های انتخابات، کسانی وجود دارند که از آنها سابقه رفتارهای غیر قانونی و هم غیر اخلاقی سراغ داریم. چنین پیش‌بینی، نباید فقط بر رفتار امنیتی یا انتظامی منجر شود. بلکه بیش از همه محتاج رفتار پیشگیرانه فرهنگی از طریق رسانه‌ای مثل تلویزیون است. چندان مطمئن نیستم، تلویزیون پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده باشد. رفتارهایی که به اعتماد بیشتر مردم منجر شود نه کاهش اعتماد و روگردانی از مردم. تلویزیون مطلوب، هوشمند و پیشرو است.
حسرتی که هنوز تا فاصله تحققش فاصله‌ی زیادی داریم.
فارس: به نظر شما، رئیس جمهور آینده، چه کسی خواهد بود؟
شهیدی فرد: امیدوارم کسی باشد در شأن جمهوری اسلامی و مردم ایران.
* بدون جنجال هم می‌توان برنامه جذاب تولید کرد
فارس: بعضی فکر می‌کنند یک برنامه انتخاباتی خوب باید همراه با جنجال باشد ضمن اینکه مثالهای زیادی هم برای حرف خود دارند. مثلاً مناظره‌های سال 88 مخاطب را از فرط هیجان نیم خیز می کرد برای اینکه همه‌اش جنجال بود. این مطلب درست است یا اینکه می‌توان به شکلی جز جنجال‌آفرینی، مناظره را جذاب کرد؟
بله، قطعاً می‌توان. ایجاد جنجال از طرف هر کس که انجام می‌شود کار بسیار غیراخلاقی است. با نیت ایجاد جنجال، هر کاری نادرست و غیر اخلاقی است. اما یک جایی ممکن است جنجالی روی بدهد و رسانه آن را منتشر کند. متأسفانه رسانه‌های ما به دلیل آنکه جنجال جذاب است، در شیوههای گفت‌وگوهای‌شان یا جنجال می‌آفرینند و یا آن را پروبال می‌دهند و مثلاً به دروغ می‌نویسند: گفتوگوی جنجالی! در صورتیکه هیچ جنجالی در آن گفت‌وگو نیست. جنجال، موجب گم شدن حقیقت می‌شود و ما را به امور سخیف و سطحی و غیر اخلاقی عادت می‌دهند. حتماً یکی از مسببین گسترش فضای غیر اخلاقی در سالهای اخیر، رسانهها هستند.
در آموزه‌های دینی، در آیات و روایات فراوانی به ما توصیه شده، به همدیگر احترام بگذاریم، همدیگر را مسخره نکنیم، از آبروی همه مراقبت کنیم و از بیهودگی روی برگردانیم در حالیکه در آنچه ما به عنوان جنجال می‌شناسیم بسیاری از اصول اخلاقی زیر سؤال می‌رود.
در رسانهها کسانی که برای جذابیت، از جنجال استفاده می‌کنند، بعید است شخصیت مهذب و سالمی داشته باشند. مضافاً اینکه حتماً کار با رسانه را بلد نیستند وگرنه برای جذابیت در رسانه، شیوههای اخلاقی و انسانی هم وجود دارد.
* اگر اینکاره باشیم، از مناظره ریاست جمهوری می‌شود جذابترین برنامه تلویزیونی را ساخت
اگر شیوههای گفتوگوی انتقادی یا مناظره را بلد باشیم، راحت‌‌تان کنم؛ اگر اینکاره باشیم، از مناظره ریاست جمهوری، می‌شود جذابترین برنامه تلویزیونی را ساخت.
ضمن اینکه در دوره‌های گذشته، در مناظره سعی می‌شد گفت‌گو به مسیر اخلاقی برگردانده شود. اگر مناظره‌ها به درستی طراحی شوند، زمان‌بندی و موضوعات مناسب داشته باشند حتماً بسیار دیده می‌شوند و ان‌شاءالله در انتخاب مناسب‌ترین فرد هم مؤثر باشند. اگر قرار است مناظره ما به فضایی غیراخلاقی بیانجامد و یا کمک مؤثری در شناخت دقیق‌تر نکند، بهتر است انجام نشود.
*پخش غیر مستقیم مناظره غیر ممکن است
فارس: به نظر شما مناظره‌ها باید مستقیم پخش شوند یا بهتر است ضبط شوند؟
شهیدی فرد: بعد از اتفاقات خجالت‌آور سال 88، برخی گفته‌اند بهتر است مناظره‌ها ضبط و بعد پخش شود. چنین شیوه‌ای قطعاً غیرممکن و مسئله برانگیزتر است. تنها راه برگزاری مناظره‌ها پخش مستقیم آن است.
خجالت‌آور و حتی وحشتناک است اگر کاندیدایی داشته باشیم که از ترس رفتارهای غیراخلاقی او، جرأت نکنیم حرفهایش را زنده و مستقیم پخش کنیم.
مطمئناً مناظره‌ها مستقیم پخش خواهند شد و با درایت همه، از جمله همکاران ما در صداوسیما، انتخابات جذاب و خوشایند و بی‌مشکلی خواهیم داشت.
